Help
mehlaka — Sesotho sa Leboa
Mafelo a a tletšego ka meetse a kgamolo ya go fokola le mabu ao a thapilego karolong ye kgolo ya ngwaga goba ngwaga ka moka. Mehlaka e tsebega ka maina a mantši: mehlaka, madibana, ditebetebe, difleisi (mehlaka), melapo le mariba a dinoka a dimetara tše e ka bago tše lesome tlase ga leswao la morwalela wa mengwaga ye lesome. Mafelo a monola a thekga mohuta wa go ikgetha wa dimela bjalo ka matšoba a ka meetseng le hasintse, mahlakanoka, kgorogelo, pampu, bjang bja monola le bjang bja meetseng. Mafelo a monola a kgatha tema ye e fapanego kudu ye bohlokwa tikologong: a fepa diphoofolo tše di itšego, dihlapi, diamfipia, (digwagwa, digwagwa tša mmoba), diamuši (dinebi le dimaose), digagabi (dikwena, diikuna, dipshinyaleraga), dikhunkhwane, dinonyana tša meetseng le dinonyana tše di iphedišago ka go ja dihlapi goba tše di bago le mafotwana ditikologong tša go ikgetha tša lefelo le le nago le monola. Mafelo a monola a šoma bjalo ka disepontšhe tšeo di diegišago kgogolego ya meetse, a tlatša methopo ya meetse a ka tlase ga mobu, a thibela morwalela ditoropong le ditorotswaneng ka go diegiša meetse a mafula a dinoka, le go hlwekiša meetse a ditšhila ka go sekiša meetse gomme tše dingwe tša dimela di amogela dilo tša khemikhale. Ditiro tša batho di šetše di sentše bontši bja mafelo a monola lefaseng. Dibjalo bjalo ka raese di bjalwa go ona; a gamotšwe ka lebaka la go bjala dibjalo tše dingwe; methopo ya ona ya meetse e kgaotšwe ke maboto a matamo le dikanale tša nošetšo gomme mehlaka e gopile; meepo e ntšheditše ditšhila tše kotsi go mehlaka gomme diphoofolo di ka ba di tlogile goba di hwile, mola dilo tše kotsi di nweletše go ya methopong ya meetse ya ka tlase ga mobu gomme di phatlaladitše tšhilafalo. Mengwaga ya fo feta boratikologo ba lemogile gore ka ntle le mehlaka ekosestemo ya lefase e tšhošetšong ye kotsi. Tšhireletšo ya mehlaka ye mmalwa ye e šetšego le msphafatšo ya mehlaka ye e sentšwego ke taba ye bohlokwa ya boditšhabatšhaba. Kopanong ya Ramsar ka 1975 mehlaka ye e itšego dikarolong ka moka tša lefase e ile ya tsebagatšwa bjalo ka ye bohlokwa ya boditšhabatšhaba gomme e ipshina ka tšhireletšo ya go ikgetha. Afrika Borwa e na le mafelo a mmalwa a Ramsar, bjalo ka letsha la St Lucia, mehlaka ya Wakkerstroom, le Nylsvley kgauswi le Modimolle. Ka boikarabelo bja rena go šireletša e se fela mehlaka ya Ramsar eupša mehlaka ka moka ye mengwe ka nageng. Ka tlase ga tšhireletšo ya Kgoro ya Bosetšhaba ya Merero ya Meetse, mokgatlo wa go ikgetha wo o bitšwago “Working for Wetlands” wo o hlabolotšwego ka tlase ga mokgatlo wo mogolo wo o bitšwago “Working for Water”. Ke tirišano magareng ga mafapha a setšhaba le praebete, gomme o šetše o dirile mošomo wo o retegago go bolokeng mothopo wa rena wo bohlokwa kudu, e lego meetse!
