Help
mošomo wa ekolotši — Sesotho sa Leboa
Sephedi se sengwe le se sengwe ekosestemong se na le mošomo wo se swanetšego go o dira (bona “ekolotši”). Tiro ye e bitšwa mošomo wa ekolotši. Sephedi goba diphedi tše pedi di ka se dire mošomo wa go swana nako ye telele ka ge phadišano e tla thoma gomme sephedi se tee goba go feta di tla ntšhwa mošomong wa tšona, goba di tla fetoga go itlwaetša (fetoga) go swanela mošomo, goba go hwa. Dikgobaboloko ke mohlala wo mobotse wa diphedi tše di dirago tiro ye bohlokwa ya ekolotši ka tlhago gomme tiro yeo e ka se dirwe ke diphedi dife goba dife tše dingwe. Go diriša gape boloko ke mošomo wa tšona wa ekolotši. Dinose gantši ga di bonwe di na le bohlokwa go ekolotši, eupša mošomo wa tšona wa ekolotši (tiro ya tšona ya ekolotši) ke tulafatšo gomme ntle le dinose bophelo ka moka Lefaseng bo ka ba kotsing, bjalo ka ge go laeditšwe pukung ya Rachel Carson ya Silent Spring ka 1962 nakong ya go hlongwa ga Mokgatlo wa Tikologo. Mantšu a gagwe a seporofeto gabjale (ka 2013) a fetoga nnete ye e tšhošago ka ge go hwa ga motšhitšhi wa dinose go bonala dileteng tše ntši tša lefase. Gabotse go tloga2006, bagwebi ba dinose kua USA ba be ba bega phokotšego ya dinose diphagong tša tšona. Se se bitšwago “tšharakano ya phuhlamo ya koloni (CCD)” gabjale ke tsepelelo ya maiteko a dinyakišišo tša tšhoganetšo kua USA. Bagwebi ba dinose ba latofatša go ba gona ga dibolaya-dikhunkhwane, dibolaya-diphedi tše nnyane le dikhemikhale tša go bolaya dimela tikologong, eupša borathutamahlale ga ba dumele gore se ke sebaki se le noši sa CCD. Dipoelo tše dingwe tša dinyakišišo tše di dirilwego ke borathutamahlale ba botumo bjo bobotse di laetša ge maphoto a mannyane ao a ntšhwago ke megala ya sellathekeng (diselefoune) lefaseng e le sona sebaki sa phokotšego ya dinose ka diphagong. Go bonala e ke maphoto a mannyane a šitiša go sesa ga tlhago ga dinose le go baka gore di hwe ge di nyaka dikoloni tša tšona tše di fokotšegago. Go sa šetšwe gore lebaka ke lefe, palo ya dinose e fokotšega ka lebelo le le tšhošago lefaseng ka bophara. Ga go na ka moo motho a ka se gopolego moano – wo gantši o tsebjwago o le wa Albert Einstein – wa gore “ge dinose di nyamalala bogodimong bja lefase, motho [sic] a ka se phele go feta mengwaga ye mene”.
