tshenyo ya dithokgwa — Sesotho sa Leboa
Go fedišwa ga dimela ke batho tšeo ka tlhago di melago mafelong a a itšego. Lereo le ga le re mafelo a dithokgwa fela, eupša lefelo lefe goba lefe la tlhago moo mohuta ofe goba ofe wa dimela o melago gona. Lefelo le ka tlošwa dimela tša lona ke ditiro tša batho bjalo ka phulo ye e feteletšego, go dirišwa ka mo go feteletšego, mekgwa ye e fošagetšego ya temo, tirišo ya mollo go kgora mafelo go lema (temo ya go ripa dimela le go di tšhuma), go tšhuma dihlaga ka boomo goba e se ka boomo, ditiro tša sešole, le tše dingwe tše dintši. Ditiro tše di tlogela lefelo e le molala gomme le sa šireletšwa kgahlanong le maatla a kgogolego ya mobu (bona “kgogolego”). Meetse a pula a tla elela gabonolo godimo ga lefelo leo le se nago dimela ka gobane ga go na dimela go thibela kelelo ya meetse. Ka lebaka la kelelo ya meetse ye e oketšegilego, mobu wa ka godimo o tla gogolega. Ka lebaka la go hlokega ga dimela tša go šireletša mobu wa ka godimo go moya, o gogolega gabonolo. Go tlošwa ga dimela (goba go senywa ga dithokgwa) go tliša kgogolego ya mobu ye e oketšegilego gomme tlhobošišo ye e lego tobo ye e feletšego ya mobu wa go nona wa ka godimo wo o lego bohlokwa go thekga kgolo ya dimela. Mafelo a a hlobotšwego a lahlegetšwe ke bokgoni bja wona bja tšweletšo (kgonagalo ya tšweletšo). Mafelo a mantši a naga dikontinenteng ka moka (ntle le Antaktika) a mo boemong bjo. Dilete tše di akaretša dithokgwa tša molatšatšing, dinaga tša bjang, dika-maganata, dilete tša fynbos, dilete tša dithaba tše di amogelago pula ye ntši, le ga ešita mafelo a a itšego dileteng tše di nonnego kudu bjalo ka Kapa Bohlabela le KwaZulu-Natal kua Afrika Borwa. (Bona “phokotšego ya tikologo”.)