Help
phetogo ya klimate — Sesotho sa Leboa
Diphetogo tše bohlokwa maemong a boemo bja boso a go tlwaelega a nako ye telele ya lefelo goba mafelo a a rilego. Go tlogela tlholong ya mokgwa wa Lefase-lefaufau mengwaga ye e ka bago dimilione tše 4 500 ya go feta, tlhamo ya lefaufau e be e fetogafetoga leboelela. Bohlatse bja maemo a a lefaufau a kgalekgale bo bolokile maswikeng a a bopago legogo (boalo) bja Lefase. Rekoto ya leswika e laetša gore tlhamo ya lefaufau e fetogile kudu mathomong a bophelo mengwageng ye e ka bago dimilione tše 2 300 ya go feta. Klimate bjalo ka ge re e tseba lehono ke ponego ya bjale ya tikologo ya lefase; gabotsebotse, ga e fete mengwaga ye e ka bago dimilione tše 3 goba 4 ka bogolo. Le ge go le bjalo, nakong yeo klimate ya lefase e be e fetogafetoga nakong ye ka moka. Direkoto tša tšeolotši (leswika), tša palentolotši (fosili) le akheolotši (selo) di laetša gabotse tlhago ye e fetogago ka mehla ya klimate. Phetogo ya klimate ke tshepetšo ya go tlwaelega, ya tlhago gomme gantši e direga ka go nanya. Ka ditlabakelo tša rena tša theknolotši tša sebjalebjale gape tše di tšwetšego pele re kgonne go lemoga diphetogo tše bohlokwa tlhamong ya lefaufau, bogolo le bokoto bja mekgobo ya lehlwa Lefaseng, ka dithemperetšha tša kgonthe tše di gatišitšwego mafelong a go fapanafapana Lefaseng mengwageng ya go feta ye 50 ya go feta. Go ya ka ditekanyetšo tše klimate ye maatla ya lefase go bonala e fetogafetoga kudu gape ka lebelo le le makatšago. Klimate ya lefase go bonala e ruthela go feta ka mo re bego re tlwaetše ka gona (bona “phišo ya lefase”). Ke nnete ye e kgonthišitšwego gore tše dingwe tša ditho tše nnyane lefaufaung (kudukudu motswako wa khaponetaoksaete) di be di oketšega go tloga ka bo1850 (ke go re, go tloga nakong ya Phetogo ye kgolo ya tša Diintaseteri). Mehleng ye, maiteko a mantši a boditšhabatšhaba a leka ka thata go laola le go fokotša kelo ya khaponetaoksaete ye batho ba e ntšhetšago lefaufaung, eupša go fihla ga bjale katlego ya maiteko a bona ke ye e ka tsošago dingangišano (bona “phapano ya klimate”).
