kgogolego ya mobu — Sesotho sa Leboa

Kgogolego ya go nanya ya llaga la godimo, la go nona la bogodimo bja Lefase. Kgogolego (bona “kgogolego”) e akaretša thubego ya matlapa le tlošo ya matlapa, marathana a matlapa, ditsekana tša matlapa le mobu, eupša ge re bolela ka kgogolego ya mobu re ra kgogolego ya materiale wo o thekgago bophelo bja dimela bogodimong bja Lefase. Kgogolego ya mobu ke tshepetšo ya tlhago ye e sa lego e direga nako le nako gomme e tla dira bjalo go ya go ile. Le ge go le bjalo, mengwageng ye sekete ye mmalwa ya go feta, ditiro tša batho di tlišitše kgogolego ya mobu ye e oketšegilego yeo e lego tshepetšo ya lebelo kudu yeo e gogolago mobu ka pela go feta ka mo o kago dirwa. Se se ra gore re lahlegelwa ke bokgoni bja tšweletšo bja naga ye re tshephetšego mo go yona. Mobu o ka tlošwa ke kgogolego ya llaga ya godimo ya mobu yeo e lego tlošo ya llega la go swana ke moela wa meetse. Kgogolego ye e tšwetšegopele ya llaga ya godimo ya mobu e gatela pele go ba kgogolego ya mobu wo boleta ke moela wa meetse ge e tseneletše fase disentimetara tše mmalwa, mekerwana e ba gona llageng ya godimo ya mobu. Eupša ge kgogolego ye e oketšegilego e tšwela pele, kgogolego ya bogodimo bja mobu e tsepelela go mekerwana le go e godiša go ba meedi ya dimetara tše di išago fase le dimetara tše makgolokgolo ka botelele. Kgatong yeo, naga e ka se šomišetšwe go bjala dibjalo gomme mobu wa godimo ka moka wa go nona o gogotšwe. Afrika Borwa, Lesotho le Madagascar di na le mehlala ye mebotse ya mekerwana ye e hlodilwego ke kgogolego ya mobu, gomme seo ka bomadimabe ga se selo se go ka ikgantšhwago ka sona. Ditiro tša batho tšeo di tlišago boemo bjo bja go se amogelege bja dimilione tša dihektare tša naga lefaseng ka bophara ke tše ntši gomme di fapafapane, eupša dibakwa tše kgolo ke go bjala wo o feteletšego, phulo ye e feteletšego, go se bjale ka bohlale, go ripa le go tšhuba dibjalo le tirišo ye e feteletšego ya naga. Ge batho ba bantši ba swanetše go dula go diripa tše nnyane tša naga goba go naga ye e sa lokelago mekgwa ya bona ya temo ya tlhago, selete ka moka se ka senywa go ya boemong bjo bo se tšweletšego selo. Se se diragetše go dimilione tša dihektare mo Afrika. Kgogolego ya mobu ke bothata bjo bogolo bja tikologo bjoo batho ba lebanego le bjona, eupša ga go bolelwe ka bjona ditabeng le go phatlalatšwa go e na le tšhilafalo ya moya le phišo ya lefase. Ke gabotse gore batho ba a tseba ka ga ditaba ka moka tša tikologo, eupša dilo tše di tlago pele maphelong a rena ga di nepagale ka dinako ka moka. Dikomferensi tša boditšhabatšhaba tše mmalwa le dikopano di ile tša swarwa mabapi le tšhilafalo ya moya, phišo ya lefase le tšhilafalo ya meetse (bona “phetogo ya klimate”, “tshenyo ya tikologo”, “tšhireletšo ya dijo” le “dikopano tše mabapi le tikologo”), eupša bothata bjo bogolo bja tikologo, e lego kgogolego ya mobu ye e oketšegilego ga sa nke e be kgwekgwe ya komferensi ye bjalo. Go ya ka molao, mobu o na le tšhireletšo ya tlase go e na le atemosfere le dineteweke tša meetse, le ge go le bjalo taba ye kgolo kudu ya mothopo wa tlhago ye re lebanego le yona ke tobo ya mobu wa godimo wa go nona!