Help
osoune — Sesotho sa Leboa
Moya wa go hlweka wa diathomo tše tharo wa oksitšene (O3) wo o bopegago lefaufaung la ka godimo ka dikilometara tše e ka bago tše 20–25 ka godimo ga bogodimo bja Lefase. (Ela hloko gore oksitšene ye re e hemago ke oksitšene ya molekule, ke go re, O2). Osoune e ba gona ka lebaka la karogano ya oksitšene ya molekule ye nngwe gomme diathomo tše di “hlephilego” gomme di hlakana le dimolekule tša oksitšene ya kgonthe go bopa oksitšene ya triathomiki. Ka tlase ga boemo moo osoune e bopegago, e phatlalala gannyane go ya boemong bja lebato gomme tseleng ya go ya fase osoune ya triathomiki e fetoga ka pelapela go ba dimolekule tša oksitšene ya go tlwaelega. Osoune e bohlokwa go rena ka lebaka la gore e hupa gabonolo phišo ya altra-bayolete gomme e thibela kelo ye ntši ya mahlasedi a altra-bayolete go tšwa letšatšing go ka fihla bogodimong bja Lefase. Osoune gabotsebotse e re šireletša go ka amogela phišo ye ntši ya altra-bayolete (ao a kago baka dikankere tša letlalo le dikatharekte tša mahlo). Nakong ya go ya mafelelong a bo1960 le bo1970, re bone phokotšego ya go makatša ya osoune lefaufaung la ka godimo. Bjale ka ge re be re ntšhetša dibolumu tše ntši tša dikloroflorokhapone (diCFC) lefaufaung le go tseba gore diCFC di arogantšha osoune, re tšere sephetho sa gore tšhilafalo ya moya e be e baka phokotšego ye ya osoune ya lefaufau. Ka go lemoga dipoelo tša osounu ye nnyane kudu lefaufaung, kopano ya boditšhabatšhaba (bona “kopano ya boditšhabatšhaba”) e ile ya swarwa kua Montreal, Canada. Lenaneotshepedišo la Montreal le ile la tiišetšwa ka 1987 leo ka pelapela le ilego la iletša ka mo go feletšego ntšhetšo ya diCFC. Le pele ga ge lenaneotshepedišo (tumelelano) ka moka la Montreal le ka diragatšwa, lleya ye e fokotšegilego ya osoune e ile ya thoma go boela morago boemong bja yona bja pele. Go tloga nako yeo, re hweditše gore motswako wa osoune lefaufaung o a oketšega le go fokotšega ka lebaka la dibaki tša bjale tša tlhago tše di ka se hlalošwego. Ga re tsebe seabe seo Tumelelano ya Montreal e bilego le sona llegeng la osoune, eupša re atlegile ga nnyane go fokotšeng kelo ya diCFC tše di ntšhetšwago lefaufaung le go ithuta gore batho ba ka šomišana go fihlelela phihlelelo ye e itšego ya tikologo, ge fela mokgwa wo mongwe o le kotsi kudu.
