Help
boeti bja boikarabelo — Sesotho sa Leboa
Maeto goba boeti bja baeti bjo bo sa senyego tikologo ye e etetšwego (tikologo ya mong) goba go setšo le tsela ya bophelo ya batho dileteng tše di etetšwego. Gape, palo ya baeti ga e ya swanela go feta bokgoni bja go rwala bja dikgoketšo goba bokgoni bja lefelo la mong bja go swara ditšhila tše di amantšhwago le boeti bja maemo a godimo bja go tura (bona “bokgoni bja go rwala”). Ditlabakelo tša baeti ga di a swanela go senya dika tša tlhago goba tša go dirwa ke batho – dithoto – tša lefelo, ka gobane dithoto tše ke lona lebaka le le dirago gore baeng ba be fao. Ge dithoto tše di ka senywa, beng lefelo goba balaodi ba lefelo ba senya dithoto tša bona (go swana le go senya selo se se go direlago tšhelete!). Go ka netefatša tshwarelelo ya lefelo bjalo ka kgoketšo ya boeti, dika tša yona tša boeti di swanetše go laolwa ka pabalelo le tlhokomelo ye kgolo (bona “go bapatša ka maikemišetšo a go lekanyetša tirišo” le “bokgoni bja go rwala”). Go na le matshwenyego a a kwagalago a gore bokgoni bja go rwala baeti bja Lešoka la Bosetšhaba la Diphoofolo la Kruger bo a fetišwa ke baeti ba bantši ba letšatši ka letšatši le go ata ga dikampa tše nnyane. Mafelo a tlhago a Yellow Stone le Yosemite kua USA e ile a swanela ke go lekanyetša palo ya baeti mengwaga ye mentši ya go feta – ka lebaka la go fokotša bothata bja sephethephethe ka gare ga mafelo a tlhago. Boeti bja go se be le boikarabelo ka sebopego sa go lahla ditlakala le ditšhila lefelong la boeti le go fetiša bokgoni bja go rwala di senya tše di kilego ya ba metheoga ye mebotse ya dithaba bjalo ka Thaba ya Everest, Kilimanjaro le Thaba ya McKinley. Se sengwe le se sengwe – go tšwa go mabotlelo ao a se nago selo a oksitšene go ya go mantle a batho – se tletše gohle ditseleng tša manamelo. Kua Everest, Bashepa (bona “go fihlelelega”, “boeti bja teko” le “boeti bjo bongwe”) ba swanela ke go tloša ditone tša ditšhila go tšwa go bobedi metheoga ya ka borwa le leboa la thaba ngwaga ka ngwaga (ditone tše 56 di tlošitšwe motheogeng wa ka borwa fela ka 2012!), gomme dihlopha tša “go hlwekiša” le bašomedi ba tlhwekišo ba topa ditšhila ka go sa feleng go tšwa Kilimanjaro. Lebaka la gore ditšhila di a tlošwa le dira gore go lahla ditlakala le ditšhila le go tloša ditšhila gore go amogelege kudu, eupša molawana wa mathomo wa motheo wa kgwebo ya go aba mafelo a go dula le ditirelo le boeti bja tlhago bja “se šie selo eupša mehlala ya gago” (bona “bodudi bja ekolotši”, “mohlala wa ekolotši” le “ratikologo”) ka mo go lebanego, eupša go solega, ga o šetšwe. Motho a ka nagana gore ke batho ba ba kae bao ba ka lekago go namela Everest goba Kilimanjaro ge bona ka bobona ba be ba swanetše go rwala ditšhila tša bona ka moka – gomme se se akaretša mantle a bona – ba fologa thaba le tšona! Nako ya go feta ya fešene ya dira-gabotse ya go bitšwa “barati ba tlhago” ke go otlela di-4x4 tše di loketšego mafelo a dithaba tša go diriša kgase ye ntši, yeo e senyago tikologo, go mafelo a bjang ao a gobalago ka pela, go kgabaganya mehlaka, metheogeng, go phatša mabopo gape le mawatleng. Go hlaloša ka moka tshenyo ya tikologo ye ba e dirago, go tlatša puku ye koto, gomme “lerato la bona la tlhago” maemong a mabotse ke la boikaketši gomme maemong a mabe ke “sekirini se se tala” sa go fokola sa boikgogomošo. Go tšwa go pono ye e tsepeletšego kudu tša tikologo, boeti bja go sepela ka dikoloi tša di-4x4 – ka tlhago ya bjona – ke bja go se be le boikarabelo go tikologo. Baeti ba go huma kudu, bao ba sepelago ka dihlopha mafelong a go dula ao a sego molaong goba mekutwaneng gomme ba efa bana malekere, le bona ga ba na boikarabelo – boitshwaro bja bona maemong a mabotse ke bja thogako gomme maemong a mabe bo hlohla maikutlo a leago le/goba setšo gomme mafelelong a sepolitiki. Ga ešita le mawatle ga a tšhabele boeti bja go se be le boikarabelo! Baphonkgedi ba go nwela le ba go šomiša diphaephe tša go hema ba dirile tshenyo ye e ka se hlalošwego, ye e ka se bušetšwego morago go Great Barrier Reef ya Australia, mabopong a khorale a Maldives, gape lebopong le lengwe le le lengwe Lefaseng. Tshenyo ye e dirilwego mabopong a khorale ke tsunami ye kgolo ya 26 Manthole 2004, ga se selo ge e bapetšwa le tshenyo ye e dirilwego ke ba ba bitšwago baphonkgedi ba go rata tlhago. Go na le mehlala ye mentši ya boeti bja go se be le boikarabelo gomme kudukudu boeti bja go aba mafelo a go dula le ditirelo bja go tura bja go hloka boikarabelo (bjoo go ya ka tlhalošo bo hlokago boikarabelo!) bjoo motho a kago ngwala a tlatša puku ka bjona. Go a hlohleletša gore go na le mehlala ye mekaone ya boeti bja boikarabelo, bjalo ka maeto a letšatši ka letšatši a go ya Dihlakahlakeng tša Galapagos, le maeto a go ya Antaktiki, dikarolong tša Pantanal, le dileteng tše di itšego tša Canada, Alaska le dithokgweng tša Amazon.
