Help
kgetho ya tlhago — Sesotho sa Leboa
Tshepetšo ya tlhago moo setšhaba se se itšego (sehlopha sa batho) ka gare ga diphedi tše di swanago se fetošago dipharologantšho tša sona nakong ye telele go ka kgona go itlwaetša gabotse kgatelelo ye e tlišago ke tikologo. Lereo le “kgetho ya tlhago” le na le histori ye telele ya go se kgahliše. Le ile la šomišwa pele ke Charles Darwin ge a be a gatiša teori ya gagwe ya tlhagelelo pukung ya gagwe ya go tuma ya go bitšwa On the Origin of Species ka 1859. Teori ya gagwe e ile ya se kwešišwe gabotse, kudukudu ke sehlopha sa baruti, go hlaloša gore batho ba tšwa go ditšhwene, e lego seo teori e sa se šišinyego. Teori ka moka le bathekgi ba yona ba ile ba gobošwa. Le ge go le bjalo, mehlala ye mentši ya kgetho ya tlhago le tlhagelelo e gatišitšwe mengwageng ya go tsenelela gore e ka se hlwe e hlokomologwa. Diphedi ka moka di iphetolela ka tsela e tee goba ye nngwe go ditlhohlo tše mpsha tša tikologong ya tšona. Ye tee ya boiphetolelo bjoo ke go fetoša tlhamego ya tšona ya dikarolo tša leabela go ka kgona go itlwaetša gabotse tikologo ya tšona. Phetogo ya dikarolo tša leabela e fihlelelwa ka go phela ga diphedi tšeo setšhabeng seo se hlamilwego gabotse go ka kgona go phela, le go gwelana magareng ga maloko a a kgonago go lebeletšana le maemo. Ela hloko gore diphedi ga di fetoge, ditšhaba tšona di a fetoga. Mohlomongwe e hlalošwa gabotse ke mohlala o tee wo o ka se phegišwego. Diphedi tše di itšego tša dirurubele tša mmala wo mošweu di gona kua Toropong ya New York. Di be di iphihlile gabotse tikologong ya toropo ya mmala wo mosehla. Eupša go oketšega ga tšhilafalo ya moya morago ga phetogo e kgolo ya go dirišwa ga metšhene diintasetering (bona “phetogo e kgolo ya go dirišwa ga metšhene diintasetering”) go bakile tšhilafalo ye kgolo ya mošidi wo moso meagong gomme dirurubele tše tšhweu di ile tša bonagala gabonolo le go swarwa ke dinonyane le dibata tše dingwe. Diphedi tša mmala wo moso setšhabeng e bile tšona fela di ilego tša phela le go tswala. Mafelelong, setšhaba ka moka se ile sa ba le diphedi tša mmala wo moso gomme ke ka lebaka leo setšhaba sa diphedi tša Toropo ya New York se nago le mmala wo moso, mola diphedi gabotsebotse e le tše tšhweu.
